u201cWeet je nog? Wat hebben we toen gelachen, hu00e8?u201d Bij de herinnering krijgen we weer de slappe lach. We zitten alweer uren te kletsen. Ergens in een gezellige tent in de duinen, vlakbij huis. Koffie, lekker broodje, nog een koffie. Voordat we het weten is de middag voorbij. Ik moet snel naar huis, nog iets te eten verzinnen. In de auto maar even bellen dat ik eraan kom.

Jarenlang heb ik schilderles gegeven. In de boerderij van mijn schoonouders had ik mijn u2018schilderruimteu2019. Wekelijks diverse groepen, bijna altijd dames. De lessen begonnen meestal in september en duurden tot mei. Dan begonnen de tennislessen weer.

Hoewel het meestal heel gezellig was en lief en leed werd gedeeld, moest ik van u2018theekransjesu2019 niks hebben. Je kwam om te schilderen en de bedoeling was dat je er iets van opstak. De lessen bereidde ik voor en stemde ik af op de behoefte van de groep. De ene keer zette ik een stilleven neer, de andere keer werkten we naar foto of model.

Velen zag je groeien. Ik denk dat ik dat nog het mooiste vond van alles. Een compliment en vertrouwen doen wonderen voor de mens. Met een aantal kreeg ik een bijzondere band. We konden lachen, soms huilen en we gingen ervoor.

Wat heb ik veel geleerd in die jaren. Vooral over mensen. Want hoe divers wil je ze hebben. De een onzeker, de ander overmoedig. Je had ze die leergierig waren, anderen wisten alles al. Sommigen waren jonger dan ikzelf, maar vaak ook stukken ouder. Lieve mensen, maar ook die je irriteerden. Velen bleven jaren hangen, anderen zag je na een seizoen graag weer gaan.

u201cDan kwam jij weer hoor, met zou2019n kleedje!u201d Ze sprak het uit alsof het iets vies was. Ik moest weer lachen als ik eraan dacht. Ik vond ze zelf altijd heel erg leuk, die kleedjes onder mijn stillevens. Ik weet dat zij ze vreselijk vond. Dat zag ik al aan haar gezicht als ze binnenkwam. u201cJa, Sietske, weer een kleedje. En niet zeuren, gewoon iets leuks van maken!u201d En dat deed ze dan ook, want dat kon ze. Tenminste, als ze er zin in had.

Aan het eind van de les zetten we altijd alle werkstukken die tijdens die les gemaakt waren naast elkaar neer. Dan gingen we ze bespreken. Heel leerzaam voor iedereen. Zo ook die ene keer. Die keer van de slappe lach.

We gingen voor het portret. Een wens van velen, want toch iets u2018magischu2019. In voorbereiding op een echt model, besloot ik eerst te oefenen op een pop. Ik had mijn eigen oude pop van zolder getrokken en opgesteld als model. Ze zat er leuk bij, het haar wat warrig en ze keek ons lief aan. Na de nodige uitleg werd de verf op de paletten uitgeknepen, nam iedereen zijn plek in en ging vol goede moed aan de slag. Gedurende twee uur werd er intensief geschilderd. Ik liep langs, gaf aanwijzingen en stuurde bij. De een had er in no-time een behoorlijk gelijkend portret opstaan, een ander had er meer moeite mee. Het was duidelijk dat een portret toch wel even andere koek is dan een vaas met bloemen, een stel potten of een landschap. Het kan in het begin best lastig zijn om iets te maken dat op een portret lijkt. En dan heb ik het nog niet eens over de gelijkenis.

Zoals altijd zette iedereen aan het eind van de les zijn werk in een kring neer, ter bespreking.

Ik had het natuurlijk allang gezien. Sietske zag het ook gelijk.u00a0Ik begon op rechts. u2018Hetu2019 stond op links.

Het eerste werk was echt al best heel goed gelukt. Het leek zelfs op de pop. Ik vertelde wat er nog beter kon, waar de vormen nog niet helemaal goed waren, waar je op moest letten. Bij het volgende schilderij was de gelijkenis iets minder goed, maar die had er weer heerlijk los en kleurrijk aan gewerkt. Ik roemde de pluspunten. Onwillekeurig ging mijn blik naar het schilderij op links. Ik voelde een onbeheersbare kriebel in mijn buik omhoogkomen. Snel weer naar rechts en het volgende schilderij bespreken.u00a0 Terwijl ik sprak, voelde ik mijn wangen trekken. Ik vertelde wat er goed was en wat er verbeterd kon worden. Per ongeluk kruiste mijn blik die van Sietske. Haar ogen traanden al van een ingehouden schaterlach. Verdorie. Verder, concentreren, het volgende schilderij. Nog 5 te gaan. Met elk schilderij kreeg ik het lastiger. Mijn mond wilde lachen, maar mijn hoofd zei dat ik door moest gaan. Mijn buik hield ik bijna niet meer in bedwang. Elk schilderij moest serieus besproken worden. Natuurlijk. Er was hard aan gewerkt en dan ligt het toch wat gevoelig.

En toen, toen waren we er. En gebeurde het. Bij nummer 9. Ik probeerde het, echt waar, maar ik hield het niet meer. En Sietske ook niet. En toen de rest ook niet. We proestten het uit. Het was vreselijk. Het was een portret. Tenminste, dat was de bedoeling. Het leek wel een aardappel. Of zoiets. Iets buitenaards. Met haar, dat dan wel.

Later kwam het gelukkig toch nog goed. Ik moest er wel even goed mijn best voor doen, want leuk is het natuurlijk allerminst. Als dat jouw portret is.